Home / Υποέργα

Υποέργα της Πράξης

Για την ολιστική και εύρυθμη ανάπτυξη της Υπηρεσίας ILSas+ η παρούσα πράξη επιμερίζεται σε τέσσερα Υποέργα. Τη νέα βασική υπηρεσία Ολοκληρωμένου Περιβάλλοντος Βιβλιοθήκης ως Υπηρεσίας ILSaS+, τη νέα προηγμένη Υπηρεσία Ανακάλυψης Περιεχομένου, την προμήθεια και εγκατάσταση του Υπολογιστικού Κόμβου, και την ανάπτυξη Υπηρεσιών Προστιθέμνεης Αξίας μέσω της σύστασης της Κεντρικής Ομάδας Υποστήριξης. Το κάθε Υποέργο περιγράφεται στις ενότητες που ακολουθούν.

Συμμετέχοντες ILSaS+

Υποέργο 1

Παροχή ενός νέου ΟΠΣΒ με τα χαρακτηριστικά (αρχιτεκτονική, προδιαγραφές κ.λπ.), το οποίο θα είναι εγκατεστημένο στο ΠΑΔΑ, σε εξοπλισμό που αποκτάται μέσω του Υποέργου 3. Το νέο ΟΠΣΒ πρέπει πρέπει να ανήκει στη κατηγορία λογισμικών διαχείρισης βιβλιοθήκης, να είναι ανοικτού κώδικα, να παρουσιάζει εύρωστη κοινότητα ανάπτυξης και υποστήριξης και να διαθέτει όλα τα υποσυστήματα και τις λειτουργίες που απαιτούνται από μια σύγχρονη βιβλιοθήκη. Το νέο ΟΠΣΒ θα πρέπει να ικανοποιεί τις απαιτήσεις τόσο για την υλοποίηση του Κεντρικού Καταλόγου, όπου θα πραγματοποιείται η λειτουργία της καταλογογράφησης, αλλά και τα επιμέρους Τοπικά Συστήματα (ένα ανά βιβλιοθήκη) όπου θα εκτελούνται οι υπόλοιπες λειτουργίες τους.

Παραμετροποίηση όλων των μερών ΟΠΣΒ (Κεντρικός Κατάλογος και επιμέρους τοπικά συστήματα) με βάση τις κεντρικές απαιτήσεις που αφορούν στο συνεργατικό μοντέλο λειτουργίας (κοινή καταλογογράφηση) αλλά και τις ειδικότερες απαιτήσεις ανά βιβλιοθήκη (ώστε να ικανοποιηθούν οι ιδιαίτερες πολιτικές και ανάγκες των μελών του ILSaS). Οι πληροφορίες παραμετροποίησης θα αντληθούν τόσο από το υπάρχον ΟΠΣΒ όσο και μέσα από την επικοινωνία με την κάθε βιβλιοθήκη ξεχωριστά.

Πλήρης και χωρίς απώλειες μετάπτωση των δεδομένων από το υπάρχον Ο.Π.Σ.Β. στο νέο περιβάλλον, όλων των δεδομένων των 18 μελών του ILSaS. Η συγκεκριμένη διαδικασία θα απαιτήσει συνεργασία με τον κατασκευαστή του υπάρχοντος ΟΠΣΒ ώστε ο τελευταίος να παρέχει μια σειρά υπηρεσίες (exiting services, μετάπτωση και αναβάθμιση), χωρίς τις οποίες δεν είναι δυνατή η ορθή εξαγωγή των δεδομένων. Επιπλέον, θα απαιτηθεί η εκκαθάριση / κανονικοποίηση δεδομένων όπως οι καθιερωμένοι όροι μέσα από την αντιστοίχιση τους με διεθνείς βάσεις καθιερωμένων όρων όπως π.χ. οι Καθιερωμένοι Όροι της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου (Library of Congress Subject Headings).

Δημιουργία ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού συγχρονισμού των δεδομένων μεταξύ του Κεντρικού Καταλόγου και των επιμέρους τοπικών συστημάτων που να διασφαλίζει την ορθή ανταλλαγή των πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.

Αντιμετώπιση μιας σειράς από ειδικές περιπτώσεις ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών μελών του ILSaS ή μη μελών όπου απαιτείτε η συγχώνευση εγγραφών ή η μετάπτωση στο νέο περιβάλλον.

Εισαγωγή μιας σειρά από νέες δυνατότητες όπως: (1) η ενοποιημένη πλοήγηση σε όσες τις δυνατόν περισσότερες πηγές διαθέτει μια βιβλιοθήκη (Κατάλογος, Ιδρυματικό Αποθετήριο κ.λπ.) μέσα από ειδικά εργαλεία αναζήτησης και ανάκτησης της πληροφορίας (2) Ενοποιημένη αναζήτηση στους καταλόγους και των είκοσι πέντε (25) ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών (3) η παροχή εργαλείων επιχειρησιακής ευφυίας επί των δεδομένων που παράγονται από τη λειτουργία του νέου νέο Ο.Π.Σ.Β. ILSaS+, (4) αυτοματοποιημένη διασύνδεση με συστήματα πιστοποίησης χρηστών (που παρέχει το GUNET) ώστε να αντλούνται τα στοιχεία τους χωρίς την ανάγκη επανεγγραφής, (5) Διασύνδεση με το σύστημα Διαδανεισμού IRIS, το οποίο θα αναβαθμιστεί στο πλαίσιο της παρούσας πράξης και (6) διασύνδεση με τα συστήματα καθιερωμένων όρων (RDA Registry) που παρέχει η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας (ΕΒΕ).

Εκπαίδευση για το σύνολο του προσωπικού (μέλη Κεντρικής Ομάδας Υποστήριξης του ILSaS+ και προσωπικό των βιβλιοθηκών–μελών) στη χρήση του προσφερόμενου συστήματος σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης αυτού.

Παραμετροποίηση και υποστήριξη επιμέρους συστημάτων που θα απαιτηθεί από τη μετάβαση στο νέο ΟΠΣΒ (π.χ. εξοπλισμός αύλων συναλλαγών RFID, δανεισμού, εκτυπώσεων, τρίτων συστημάτων κ.λπ.)

Παροχή υπηρεσιών εγγύησης καλής λειτουργίας και συντήρησης του ILSaS+ για τουλάχιστον μια πενταετία.

Νέα βασική υπηρεσία Ολοκληρωμένου Περιβάλλοντος Βιβλιοθήκης ως Υπηρεσίας ILSaS+

Βασικός Στόχος

Το ILSaS+ είναι το νέο περιβάλλον για την Κεντρική Υποδομή στοχεύοντας στην παροχή Ολοκληρωμένου Περιβάλλοντος Βιβλιοθήκης ως Υπηρεσίας. Η μετάβαση από το ήδη υπάρχον σύστημα (ILSaS) στο νέο (ILSaS+) θα επικεντρωθεί στην επέκταση, αναβάθμιση και στον εμπλουτισμό με νέες υπηρεσίες του συνεργατικού περιβάλλοντος των βιβλιοθηκών. Στο έργο συμμετέχουν 20 Ακαδημαϊκά Ιδρύματα. Μέσω του συγκεκριμένου υποέργου θα υλοποιηθεί η νέα υπηρεσία ILSaS+ με την ανάθεση σε εξωτερικό ανάδοχο.

Υποέργο 2

Νέα Προηγμένη Υπηρεσία Ανακάλυψης Επιστημονικού Περιεχομένου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών από πολλαπλές πηγές - Discovery Service

Βασικός Στόχος

Η δεύτερη παρέμβαση αφορά τη παροχή της δυνατότητας ενοποιημένης αναζήτησης στα πλήρη περιεχόμενα των διαθέσιμων συνδρομητικών πηγών της Βιβλιοθήκης (βάσεις δεδομένων και ηλεκτρονικά περιοδικά) με ταυτόχρονη ευρετηρίαση των τοπικών πηγών της (κατάλογος, ιδρυματικό αποθετήριο, κ.λπ.). Η εν λόγω υπηρεσία είναι γνωστή ως Υπηρεσία Ανακάλυψης Περιεχομένου (Discovery Service). Βασική διαφορά σε σχέση με τις παραδοσιακές υπηρεσίες αναζήτησης είναι ότι η ευρετηρίαση που επιτυγχάνεται μέσα από τις βάσεις γνώσης που παρέχουν οι Διεθνείς Εκδοτικοί Οίκοι επιτρέπουν την αναζήτηση σε άρθρα, ηλεκτρονικά βιβλία και διατριβές σε βάσεις δεδομένων καθώς και σε ηλεκτρονικά περιοδικά, δίνοντας στα αποτελέσματα τόσο τις βιβλιογραφικές παραπομπές όσο και το πλήρες κείμενο όταν αυτό διατίθεται.

Με σκοπό την πρόσβαση στην Υπηρεσία Ανακάλυψης σε όσες Βιβλιοθήκες το επιθυμούν και ανάλογα το διαθέσιμο προϋπολογισμό. 

Με βασικό ζητούμενο από το νέο περιβάλλον ενοποιημένης αναζήτησης για κάθε ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη να είναι η βελτίωση της εμπειρίας των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στην αναζήτηση, εύρεση και ανάκτηση των πηγών που χρειάζονται για να καλύψουν τις εκάστοτε πληροφοριακές / επιστημονικές τους ανάγκες.

Υποέργο 3

Για τις ανάγκες του έργου και με βάση την αναλυτική διαστασιολόγηση που έχει ήδη πραγματοποιηθεί (αριθμός βιβλιοθηκών – χρηστών – κεντρικής και τοπικών εγκαταστάσεων – επιμέρους υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας κ.λπ., θα απαιτηθεί η δημιουργία μιας υπολογιστικής υποδομής (servers, rack, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός) με τα χαρακτηριστικά όπως: περίπου 350 Cores, περίπου 1,4 TBytes συνολική κεντρική μνήμη και περίπου 10ΤΒytes αποθηκευτικός χώρος τύπου flash array. Επίσης θα απαιτηθούν οι αντίστοιχες άδειες για λογισμικό υποδομής και λογισμικό εικονικοποιήσης (virtualization), άδειες λογισμικών υποδομής (λειτουργικό σύστημα βάσεων δεδομένων κ.λπ.), ο κατάλληλος δικτυακός εξοπλισμός, εξοπλισμός σταθμών εργασίας προσωπικού (τουλάχιστον 10 σταθμοί εργασίας) και οι απαραίτητες υπηρεσίες εγκατάστασης και υποστήριξης τουλάχιστον για μια πενταετία.

Η υποδομή θα πρέπει να είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στο φόρτο εργασίας από περίπου 250 με 300 βιβλιοθηκονόμους κατά μέσο όρο στις υπηρεσίες καταλογράφησης, σε πάνω από 100 σημεία κυκλοφορίας υλικού, σε πανελλαδικό επίπεδο και περίπου 500.000 ενεργούς χρήστες. Σημειώνεται ότι μικρό μέρος του εξοπλισμού θα παραχωρηθεί στο Κέντρο Δεδομένων του Παν. Κρήτης για την κάλυψη των αναγκών της εκεί τοπικής εγκατάστασης.

Υπολογιστικός Κόμβος ILSaS+

Βασικός Στόχος

Ο υπολογιστικός εξοπλισμός στον οποίο στη παρούσα φάση φιλοξενείται η υποδομή του ILSaS βρίσκεται σε Κέντρο Δεδομένων (Data Center) του ΕΔΥΤΕ Α.Ε. και χρονολογείται από το 2014. Η νέα αρχιτεκτονική δομή που απαιτεί το περιβάλλον ILSaS+ οδηγεί στην ανάγκη της δημιουργίας ενός υπολογιστικού κόμβου που θα παρέχει την απαιτούμενη ισχύ και χωρητικότητα ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τις αυξημένες απαιτήσεις. Η υλοποίηση του νέου υπολογιστικού κόμβου ILSaS+ θα πραγματοποιηθεί στις υποδομές του ΠΑΔΑ και του Πανεπιστημίου Κρήτης με τη συνδρομή του Κέντρου Δικτύου και του προσωπικού, το οποίο θα εντάξει τη διαχείρισή του στις υπηρεσίες που προσφέρει, διασφαλίζοντας έτσι τη βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος.

Υποέργο 4

Υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας – Κεντρική Ομάδα Υποστήριξης

Βασικός Στόχος

Απαραίτητη είναι η υλοποίηση μιας σειράς από υποστηρικτικές υπηρεσίες / εργασίες προστιθέμενης αξίας στο πλαίσιο λειτουργίας της Κεντρικής Ομάδας Υποστήριξης (ΚΟΥ) του ILSaS+ και των μελών του ΠΑΔΑ. Οι συγκεκριμένες υπηρεσίες / εργασίες έχουν ως στόχο την υποστήριξη των δράσεων της παρούσας πράξης τόσο σε οριζόντιο όσο και σε κάθετο επίπεδο.

Σε αυτή τη δράση περιλαμβάνονται εργασίες που θα προσφέρουν τα μέλη της ΚΟΥ που εργάζονται στο παράρτημα του ΣΕΑΒ στο ΕΜΠ (τρεις εξωτερικοί συνεργάτες), μέλη του ΠΑΔΑ (καθηγητές, ειδικό επιστημονικό προσωπικό) και νέα στελέχη – εξωτερικοί συνεργάτες που θα προσληφθούν για τις ανάγκες της πράξης. Οι βασικές εργασίες της ΚΟΥ συμπεριλαμβάνουν: 1) Ανάλυση απαιτήσεων, διαδικασιών και νέων ροών εργασίας που επιφέρει το νέο αρχιτεκτονικό μοντέλο της υπηρεσίας ILSaS+, Discovery Services και του Υπολογιστικού Κόμβου, 2) Συντονισμός και υποστήριξη των χρηστών – βιβλιοθηκονόμων (1ο επίπεδο υποστήριξης) κατά τη διάρκεια της πράξης, 3) Σχεδιασμός, οργάνωση και επιστημονική υποστήριξη κατά τη φάση της μετάβασης 4) Δημιουργία αναφορών και ποιοτικός έλεγχος κατά την υλοποίηση των υπηρεσιών ILSaS+, Discovery Services και του Υπολογιστικού Κόμβου 5) Αξιολόγηση εμπλεκόμενων μερών και παραδιδόμενων υπηρεσιών 6) Δημιουργία Εκπαιδευτικού Υλικού χρήσης των υπηρεσιών back-office για τους χρήστες – βιβλιοθηκονόμους 7) Δημιουργία Εκπαιδευτικού Υλικού χρήσης των υπηρεσιών για τους τελικούς χρήστες (μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας) 8) Νομική υποστήριξη σε θέματα διαχείρισης δεδομένων στις υπηρεσίες του περιβάλλοντος ILSaS+ (π.χ. υλοποίηση GDPR, δεδομένα καταλογογράφησης κ.λπ.) και 9) Κατάρτιση νέας προγραμματικής συμφωνίας και κανονισμού λειτουργίας για το σύνολο των υπηρεσιών στο νέο περιβάλλον του ILSaS+.

Κατά τη πρώτη φάση της υπηρεσίας ILSaS ενώθηκαν τα δεδομένα 26 ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών σε ένα σύστημα. Όπως ήταν αναμενόμενο, η χρήση αυτοματοποιημένων διαδικασιών για την ενοποίηση των εγγραφών επέφερε αρκετά λάθη στις βιβλιογραφικές εγγραφές. Τα λάθη αυτά αφορούν αποτυχία στις συγχωνεύσεις, λάθη σε πεδία του MARC, λάθη στα πεδία των αντιτύπων. Επομένως είναι απαραίτητο να εργαστούν έμπειροι βιβλιοθηκονόμοι με στόχο να διορθώσουν είτε χειροκίνητα, είτε με μαζικές αλλαγές (global updates) ένα μεγάλο αριθμό εγγραφών (περίπου το 10% της συνολικής συλλογής ή 170.000 εγγραφές). Η διόρθωση των εγγραφών σε τόσο μεγάλη κλίμακα θα επιφέρει σημαντική βελτίωση στο ποσοστό επιτυχίας ανάκτησης αποτελεσμάτων (recall success rate) με θετικό αντίκτυπο στους τελικούς χρήστες. Η υλοποίηση της εν λόγω διαδικασίας θα πραγματοποιηθεί από έμπειρα στελέχη των βιβλιοθηκών που είναι μέλη της υπηρεσίας ILSaS+ μετά από πρόσκληση ή/και από εξωτερικούς που θα προσληφθούν μετά από δημόσια διακήρυξη.

Η υπολογιστική υποδομή στην οποία είναι εγκατεστημένη σήμερα η υπηρεσία ILSaS έχει ήδη φτάσει το χρονικό διάστημα End of Life (EoF) που ορίζει ο κατασκευαστής της. Σε αυτές τις συνθήκες είναι απαραίτητή η μετάβαση όλης της υποδομής στο νέο Υπολογιστικό Κόμβο ILSaS+ και η διατήρηση της «παλαιάς» υπηρεσίας ILSaS σε λειτουργία. Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου θα απαιτηθούν από την Εταιρεία συντήρησης και υποστήριξης της υπηρεσίας ILSaS και από την κατασκευάστρια Εταιρεία του λογισμικού μια σειρά από δράσεις όπως: 

  • μεταφορά και εγκατάσταση των υπαρχόντων VMs (Virtual Machines) του ILSaS σε νέα, στον Υπολογιστικό Κόμβο ILSaS+ με απαιτούμενα resources σε CPU – Memory – Storage, τα ίδια όπως και στην παλιά υποδομή.
  • αναβάθμιση της βάσης δεδομένων με τη χρήση επιπλέον αποθηκευτικού χώρου ίσο με το μέγεθος του δίσκου που έχει αποδοθεί στο υπάρχον Database VM.
  • εργασίες αναβάθμισης στους Web / Application / Database server (νέα έκδοση του λειτουργικού, δικτυακή παραμετροποίηση, κατάτμηση διαμερισμάτων αποθηκευτικής υποδομής κ.λπ.).
  • κατάλληλες ρυθμίσεις σε επίπεδο εφαρμογής και ρυθμίσεις διαδικτύου για επαναδρομολόγηση δημόσιων ιστοτόπων.

Για την υλοποίηση του Ακαδημαϊκού Δικτύου Διαδανεισμού, γνωστό ως «ΙΡΙΣ» έχει αξιοποιηθεί το λογισμικό smILLe. Το σύστημα smILLe έχει αναπτυχθεί με χρήση τεχνολογιών ελεύθερου λογισμικού (Php, Perl, Ajax , MySql) και είναι κάτω από την άδεια GPL v3. Σήμερα η υπηρεσία IRIS χρησιμοποιείται από 46 Βιβλιοθήκες και έχει εξυπηρετήσει πάνω από 63.300 αιτήματα διαδανεισμού (περίπου 20 ανά ημέρα). Οι χρήστες (καθηγητές, ερευνητές και φοιτητές) με προσωπικούς λογαριασμούς ανέρχονται στους 6.393, ενώ υπάρχει δυνατότητα εξυπηρέτησης από τους βιβλιοθηκονόμους απευθείας. Προκειμένου το smILLe να συνεχίσει να εξυπηρετεί τις νέες ανάγκες που έχουν προκύψει τόσο σε επίπεδο χρηστών όσο και σε επίπεδο διαχείρισης των Βιβλιοθηκών πρέπει να γίνει μία σειρά ενεργειών που αφορούν κατά βάση την περαιτέρω ανάπτυξη του. Τα σημεία τα οποία θα πρέπει να αναπτυχθούν είναι:

  • Ανανέωση του κώδικα με βάση τις νέες εκδόσεις των λογισμικών υποδομής.
  • Δημιουργία περιβάλλοντος ηλεκτρονικής παράδοσης τεκμηρίου. Το περιβάλλον αυτό θα πρέπει παράλληλα να πιστοποιηθεί και να εγκριθεί από ορισμένους εκδότες.
  • Εμπλουτισμός στατιστικών με δείκτες χρόνου και ικανοποίησης χρηστών.
  • Συνδέσεις με κέντρα δεδομένων παροχής άρθρων.
  • Υλοποίηση διασύνδεσης smILLe με το ILSaS+ με χρήση του OpenURL για την υποβολή αιτημάτων μέσω του καταλόγου του ILSaS+.
  • Υλοποίηση διασύνδεσης αναζήτησης στο ILSaS+
  • Υλοποίηση διασύνδεσης αυθεντικοποίησης χρηστών από το ILSaS+
  • Δημιουργία πύλης εθνικού διαδανεισμού με άλλες χώρες.
  • Αναβάθμιση διεπαφών προβολής και διαχείρισης του συστήματος ώστε να καλύπτουν το πρότυπο WAG.

Κατά τη διάρκεια της πράξης θα πραγματοποιηθούν διάφορες ενέργειες δημοσιότητας, όπως:

  • δημιουργία και εμπλουτισμός της παρούσας ιστοσελίδας, ενημερωτικών εντύπων, αφισών και λοιπού προωθητικού υλικού,
  • οργάνωσης ημερίδων και εκδηλώσεων από τα μέλη του Σ.Ε.Α.Β., με την πρόσκληση ειδικών στα θέματα της βιβλιοθηκονομίας και της επιστήμης της πληροφόρησης, με σκοπό την ενημέρωση για τις τρέχουσες εξελίξεις,
  • συμμετοχή σε εγχώρια και διεθνή συνέδρια, με στόχο την προβολή και διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου.